زبان ترکی در چهارمحال
وقتی درجای جای این کشورعزیز صحبتی از استان( چهارمحال و بختیاری) می شود مردم دیگر نقاط کشورفکر می کنند که این استان به زبان بختیاری( لُری )تکلم می کنند وشایدکمتری کسی می داند که حدود 30درصد مردم این استان به زبان شیرین ترکی تکلم دارند.
استان چهارمحال و بختیاری از دوبخش (چهارمحال ) و (بختیاری) به وجود آمده است ، چهارمحال به محال:( لار ،کیار، میزدج و گندمان) اطلاق میگردد. برخی ساکنان محال لار و کیار و گندمان دارای گویش فارسی هستند و نژاد آنها نیز فارسی اصیل است و در بعضی از شهرها و روستاهای تابعه (چهارمحال) مردمان ترک زبان ساکن هستند این مردمان از نژاد ترک و دارای گویش ترکی هستند با توجه به این که جایگاه دیرینه اقوام ترک ترکستان و آذربایجان میباشد.
جای سوال است که ترک زبانهای ساکن نواحی مرکزی ایران خصوصا ترکان ساکن چهارمحال از چه زمانهایی به این نواحی آمدهاند بنابر قرائن موجود و سیاسی که حکام و شاهان در سرکوب اقوام مختلف اعمال مینمودند میتوان ادعا نمود کوچ اقوام ترک از شمال به نواحی مرکزی ایران دلیل اساسی داشته است.
احتمالا در زمان حکومت سلسله های ترک سلجوقی، غزنوی و خوارزمشاهی به خاطر نفوذ بیشتر در نواحی مرکزی اقوام ترک به مرکز کوچانده شده باشند. این نظر نیز وجود دارد که به خاطر سرکوب طوایفی که با حکومتها بنای مخالفت و سرکشی را مینمود این طوایف از موطن اصلی خود به نقاط دیگر کوچانده شدهاند.
همانگونهکه نادر شاه طوایفی از بختیاریها را به خراسان کوچ داد در عهد سلطنت ملکشاه سلجوقی که مرکز حکومت او اصفهان قرارداشت و از پادشاهان ترکان در اصفهان و نواحی اطراف آن زمینه مساعدی برای نفوذ و اقامت پیداکردندکه شاید ترکان امروزی در چهارمحال در آن عصر در این نواحی وطن گزیدهاند.
در سال ۱۰۳۳ هققریب ۷۰ هزار نفر ارمنی و آذربایجانی به داخل نواحی مرکزی ایران تبعید شدند در سال ۱۰۳۳ هق عده زیادی گرجی به مرکز تبعید شدند همچنین در سال ۱۰۲۸ هق ۵۰ هزار نفر از آذربایجان و ارمنستان به داخل ایران کوچانده شدند.
در حال حاضر ساکنین (چهارمحال )عبارتند از مردمانی با گویش فارس و ترکی ، ترک های قشقایی در منطقه بروجن و سامان و دیگرمناطق و ترک های عثمانی وآذربایجانی در منطقه بن ساکنند.
منبع: سایت استانداری چ و ب
شهرها و روستاهای ترک زبان چهارمحال و بختیاری:
شهرستان بن: *شهر بن و روستاهای :1- یانچشمه 2- حیدری 3 – آزادگان 4 - پهنا 5 – تومانک 6- لارک 7 -بارده 8- و بخشی از روستای جمالو
شهرستان سامان: *شهرسامان و روستاهای:1-هوره2 - چم جنگل 3-چم خلیفه 4 – سوادجان 5 – ایلبگی 6 -چم چنگ 7 -شوراب صغیر 8-محمدآباد 9-چلوان 10-چمزین 11-چم خرم 12-کاهکش 13-چم ناز 14-قراقوش 15-گرمدره 16-صادق آباد 17-قوچان 18-مارکده 19-یاسه چاه 20- دشتی 21-چم کاکا
شهرستان شهرکرد: بخشی از شهرشهرکرد به علت مهاجرت جمعیت قابل توجهی از شهرستان بن وسامان و... به این شهر و *شهر کیان ، شهرطاقانک ، شهر سودجان و روستاهای: 1 –هرچگان 2-پیربلوط 3-کاکلک 5-بهرام آباد 6 –مرغملک 7-اوچ بغاز 8-اشکفتک 9- آقبلاغ
شهرستان بروجن: بخشی از شهر بروجن و *شهربلداجی ، شهرفرادنبه ، شهر سفیددشت ، شهرنقنه و روستاهای 1- آقبلاغ 2 -علی آباد 3- معموره
شهرستان فارسان: *شهرجونقان
شهرستان کیار: *بخشی از شهر شلمزار و روستای قلعه تک
شهرستان لردگان: روستای ده ترکان
شاید مناطق دیگری هم دراین استان باشد که از قلم افتاده باشد کسانی که اطلاع دارند اعلام کنند تا اضافه کنیم.